-Žitije „Sveti Mitropolit Petar Drugi Cetinjski Pustinjak i Lovćenski Tajnovidac” mitropolita Amfilohija izbrušeni je dragulj, koji sažima sudbinu i djelo bogoizabranog Svetog Njegoša, toliko je jasno i uvjerljivo, da nam se ukazuje put do spoznanja ovog „otkrovenja i svjedoka istine božanske nebozemne”. To je dato samo onima, poput našeg arhiepiskopa Amfilohija, koji su i sami tajnovidci i otkrovitelji, kazao je književnik Budimir Dubak u Crkvi Sv. Nikole u Kotoru predstavljajući knjigu. Potkrepljujući stav da je Njegoševo žitije dostojno svetitelja, on je naglasio da je „Petar Drugi netipičan vladika i hrišćanin. Nisu ga razumijeli mnogi njegovi savremenici, kao što ga i danas, više nego ikad, ne razumiju i osuđuju”. Autor „Žitija” je, po Dubaku, „gotovo isključivo stavio težište na duhovnu i književnu dimenziju ove bogonadahnute ličnosti”, „više je riječ o bogoslovsko-književnom tumačenju Njegoševog djela, nego o klasičnom kanonskom žitiju”.
– Ta žanrovska sinteza uspostavlja dubinsku vezu između Njegoševog života i djela. I kad piše o njegovoj biografiji, arhiepiskop Amfilohije je posmatra u kontekstu sudbine cijelog srpskog naroda i Crne Gore, koja mu je povjerena na pastirsku brigu i upravljanje. Kao što mitropolit argumentovano osporava prigovore na nedovoljno Njegoševo bogoslovsko znanje (jer je „učio po zvijezdama”), upoređujući ga sa najvećim prorocima i apostolima Hristovim, tako ubjedljivo staje i u zaštitu Njegoša – vladara: „U želji da uvede poredak i zakon u narodu, znao je da bude i vladarski surov”. Ali, ta činjenica nije „smetnja za svetost: kao da je prorok Ilija u svojoj revnosti za Zakon Božiji bio milostiviji, ili neki drugi od brojnih vladara upisanih u kalendar Crkve Božije”, zaključuje pisac „Žitija”, objasnio je Dubak.
– Dva proroka je iznjedrio ovaj narod, Svetog Petra Lovćenskog Tajnovidca u XIX vijeku i Svetog Vladiku Nikolaja, ohridskog, žičkog i vaseljenskog u XX vijeku, daj Bože da se ponovo čuje glas proroka upućen kroz ovaj narod i svim evropskim narodima, poručio je mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije u svojoj besjedi.
Naglasio je da je Njegoš nadahnuće crpio direktno iz Biblije i Otkrovenja Jovanovog i tokom 40-dnevnog vaskršnjeg posta spjevao „Luču mikrokozmu”. Njegova vjera nije naučena, nego je iznikla iz njegovih kostiju. Oplakivao je ljudsku sudbinu, bavio se ništavilom ljudskog života, ali nadao se u „Boga i svoje ruke” i upoznao živoga Boga otkrivajući tajnu Hristovog vaskrsenja, zapisujući: „O preblagi, tihi učitelju, slatka li je sveta bistra voda s istočnika Tvoga besmrtnoga... Vaskrsenjem smrt si porazio”. Koristeći metaforu iz pisma upućenog prijatelju u Trstu, citirajući Njegoševe riječi kojima je sam sebe nazvao „mučenikom dva protivna uragana – azijatskoga i evropejskoga”, mitropolit je istakao savremene „uragane” – pohotu zapadnog svijeta, na kojoj se zasniva „natopaktovsko” stvaranje globalnog poretka.
– Svi ti uragani su uragani koji dolaze i prolaze, ali ono što je Božije, što je Hristovo, što je vaskrslo, ono postaje neuništivo, ne samo za nas i u nama, nego je to jedina nada Evrope, sve obezboženije i sve nečovječnije Evrope... Dakle, voli nas Bog ipak, kakvi smo da smo, čim nam je dao takve bogovidce, tajnovidce i proroke, ima nade za nas, rekao je arhiepiskop cetinjski. On je dodao da Njegoševo vrijeme tek dolazi. Crkva koja je survana niz padine Lovćena bila je survavanje Crne Gore do današnjih dana, ali podizanje deset „lovćenskih crkava” od 1974. do danas svjedoči o neuništivosti Lovćenskog Tajnovidca, koji će „uvijek nanovo vaskrsavati, a njegov proročki lik će sijati iznova”, poručio je mitropolit.M.D.Popović


Cjelivali krst, Njegošev dar

Mitropolit Amfilohije pozvao je vjernike da 21. maja dođu u Bar, na osveštanje još jedne lovćenske crkve podignute pored Hrama Svetog Jovana Vladimira. Okupljenima se obratio i Momčilo Krivokapić, paroh kotorski, a vjernici su imali priliku da cjelivaju krst koji je Njegoš pred samu svoju smrt podario Crkvi Svetog Nikole. Pjevao je Hor SPD „Jedinstvo” kojim je dirigovao Mihajlo Lazarević. Predstavljanje knjige organizovalo je Srpsko pjevačko društvo „Jedinstvo” Kotor 1839. povodom 170 godina od štampanja prvog izdanja „Gorskog vijenca”.